หม่อมอุดมพงษ์เพ็ญสวัสดิ์ ข้าหลวงประจำเมืองนครเชียงใหม่

แต่ข้าพระของพระธาตุเจ้าจอมทอง ยังคงยืนยันขอเป็นข้าพระต่อไป เพราะจากที่กล่าวมาเบื้องต้น ความเป็น “ข้า” ของพวกเขาหมายถึงการยกเว้นให้ไม่ต้องรับใช้ราชการบ้านเมือง หรือต้องเสียส่วยภาษี พวกเขามิใช่ทาสอย่างข้าจำพวกอื่น ๆ ที่ต้องทำงานรับใช้มูลนายตามแต่จะสั่ง หน้าที่อย่างเดียวที่ต้องทำคือปรนนิบัติพระธาตุ ซึ่งหน้าที่อันชอบธรรม มีศักดิ์และสิทธิสืบมาทางสายเลือด ตั้งแต่ครั้งที่แผ่นฟ้าหนังดินยังเป็นของล้านนา  เรื่องราวนี้ปรากฏในเอกสารสมัยรัชกาลที่ ๖ ศธ.๔๓/ ๑๔ รายงานตรวจราชการมณฑลพายัพของพระยาศึกษาสมบูรณ์ (วันที่ ๖ พฤษภาคม – ๒๘ สิงหาคม ๒๔๕๖)

“... วัดนี้มีข้าวัดราว ๗๐๐ คน สำหรับผลัดเปลี่ยนมาทำงาน ข้าวัดนี้ไม่ได้รับยกเว้นเงินค่าราชการ ที่ได้ยกเว้นก็มีการเกณฑ์จ้างบางคราว พระครูเจ้าคณะแขวงปรารภว่าอยากจะให้ได้ยกเว้น เกล้าฯ ได้ชี้แจงให้ท่านพูดแก่ฝ่ายบ้านเมือง ...”

ปัจจุบันนี้ ข้าพระธาตุเจ้าจอมทองมิได้ปรนนิบัติใกล้ชิดพระบรมสารีริกธาตุอย่างในอดีต หากหลอมรวมตนเข้ากับสังคมโลกอย่างกลมกลืน เพราะมีการยอมรับและเข้าใจถึงความเปลี่ยนแปลงของโลกที่พวกเขาไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่เมื่อมีโอกาส พวกเขาก็จะกลับมาทำหน้าที่ถวายปรนนิบัติพระธาตุเจ้าจอมทองเป็นครั้งคราว และยังคงภูมิใจกับความเป็นข้าพระธาตุเจ้าจอมทอง ไม่เสื่อมคลาย