พระยม [Dikpala Yama] ทิศปาลกยามะ 

เทพแห่งความตายและผู้รักษาทิศตามจักรวาลวิทยาในศาสนาฮินดู ทิศตะวันตกเฉียงใต้

ทั้งนี้เพราะยังมีคนรุ่นเก่าและรุ่นใหม่ที่วัฒนธรรมประชาธิปไตยแบบท้าทายจักรวาลแบบอเมริกันยังครอบงำไม่หมด อีกทั้งคนในสังคมส่วนใหญ่ยังเห็นมนุษย์เป็น 'คน' เป็น ‘จุลจักรวาล’ ที่มีมนุษยธรรม ไม่อาจทอดทิ้งได้ เป็นเหมือนทรัพยากรที่หมดคุณค่าได้

และเผอิญประจวบเหมาะกับผู้นำของรัฐบาลที่คนรุ่นใหม่กล่าวหาว่าเป็นจอมเผด็จการนั้น ตัดสินใจในภาวะวิกฤตของโรคระบาด ให้สุขภาพของประชาชนอยู่ก่อนและเหนือเสรีภาพ ทำให้ระดมกำลังแพทย์ พยาบาลและบุคลากรทางสาธารณสุข รวมทั้งการจัดการในเรื่องโรงพยาบาล สถานที่กักกันและพักฟื้นทั่วราชอาณาจักร รับมือการระบาดของโรคโควิด ๑๙ จนอยู่ในลักษณะที่ควบคุมได้ มีคนตายน้อยและหายป่วยมาก ดีที่สุดในโลกประเทศหนึ่ง

โดยย่อคนไทยและประเทศไทยอยู่ในภาวะรอดพ้นจากโรคระบาดในขณะนี้ แต่เหตุสำคัญที่คนไทยตายน้อยและรอดตายกว่าคนในประเทศทางตะวันตกและบรรดาประเทศอื่นๆ ที่เป็นประเทศอุตสาหกรรมก็คือ

คนไทยไม่โอหัง

และท้าทายโรคร้ายอย่างคนในประเทศทางตะวันตกที่เห็นว่าโควิดไม่เป็นโรคที่ร้ายแรงจนเกิดการประมาท ตั้งตัวไม่ติดในด้านการรักษาพยาบาลจนขาดอุปกรณ์และสถานที่โรงพยาบาล และที่สำคัญไม่ระวังตัวเองในการใส่หน้ากากอนามัยและรักษาระยะห่างที่จะทำให้เชื้อโรคระบาดได้ โดยเฉพาะผู้นำประเทศของประเทศเสรีประชาธิปไตย เช่น อเมริกา ฝรั่งเศส อังกฤษ และบราซิล เป็นต้น ยิ่งทำให้เป็นประเทศที่มีคนติดเชื้อ และหายด้วยโรคระบาดเป็นจำนวนหมื่นแสนและล้าน

คนในโลกที่เจริญแล้วทางตะวันตกแลเห็นว่าไวรัสโควิด ๑๙ คือสัตว์โรคที่เล็กที่สุดในโลกที่อาจฆ่าได้ด้วยยารักษาโรคทางวิทยาศาสตร์

แต่คนไทยที่มองโลกอย่างคนตะวันออก 'ไวรัสโควิด๑๙' คือความตายแบบที่เคยระบาดและทำลายบ้านเมืองและชุมชนมาแล้วในอดีต จนทำให้เกิดบ้านร้างเมืองร้างและความอดอยาก พอเกิดภัยพิบัติขึ้นมาอีกในครั้งนี้ทำให้สำนักชุมชนครอบครัว และวัฒนธรรมความเชื่อในอดีตหลายๆ อย่างกลับฟื้นคืนมาอย่างน่าประหลาด

ทางรัฐบาลทุ่มเทงบประมาณนอกจากการรักษาพยาบาลแล้วยังแจกเงินช่วยเหลือค่าครองชีพ เพื่อประทังความอดอยาก และคนในสังคมในชุมชนที่พบมีพอกินก็ออกมาแจกของปันของในเรื่องอาหารการกิน  จนเกิดนวัตกรรมใหม่ขึ้นมาเช่น ตู้แบ่งปัน อะไรทำนองนั้น คนรวยแจกเงินแจกของ ซึ่งรวมทั้งบรรดาร้านค้า ร้านอาหาร แต่ที่สำคัญก็คือ วัดกลับมาทำหน้าที่แบบเดิมในการวัดแจกอาหารให้กับคนในชุมชน สิ่งเหล่านี้เกิดขึ้นมาจากเมตตาธรรมในทางพระศาสนาที่เคยมีการอบรมปลูกฝังกันมาในอดีตแต่ครั้งบ้านเมืองยังอยู่ในระบอบการปกครองแบบราชาธิปไตย

ซึ่งนอกจากวัดอันเป็นสถาบันทางศาสนาแล้ว สถาบันพระมหากษัตริย์ก็ยังทำหน้าที่นี้ในการบริจาคและส่งสิ่งของจำเป็นแก่ชีวิต เช่นเครื่องนุ่งห่ม เครื่องใช้ และอาหารให้แก่ประชาชนและชุมชนในยามวิกฤติ เป็นสิ่งที่สืบทอดอย่างไม่ขาดระยะมาแต่สมัยรัชกาลที่ ๙