ในยุคเสรีประชาธิปไตย พระบรมมหาราชวังและวัดพระแก้วกับพระบรมรูปทรงม้า คือ สถานที่ศักดิ์สิทธิ์ [Sacred] ในขณะที่อนุสาวรีย์ประชาธิปไตยเป็น สาธารณ์ [Profane] ในการมองจักรวาลของคนไทยที่เป็นคนตะวันออก

การมองโลกมองจักรวาล [Worldview] นั้น เป็นจินตนาการอย่างหนึ่งในความเป็นมนุษย์ที่นักมานุษยวิทยารุ่นเก่าๆ เห็นว่ามีความแตกต่างกันของคนตะวันตกและตะวันออก คือ

คนตะวันตกมองจักรวาลว่าเป็นสิ่งที่ควบคุมได้หรือสยบได้ โดยความรู้ทางธรรมชาติ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ที่ทำให้คนตะวันตกกลายเป็นมหาอำนาจเข้าครอบครองโลกทางวัตถุในขณะนี้

แต่คนตะวันออก เช่นคนไทย คนจีน และคนชาติอื่นๆ ในเอเชียมองจักรวาลในมิติที่มีสิ่งเหนือธรรมชาติซึ่งไม่อาจสยบได้ ต้องอาศัยการอ่อนน้อม อ้อนวอนด้วยประเพณีพิธีกรรมทางความเชื่อในศาสนาและไสยศาสตร์

โลกทัศน์ทำนองนี้ดูมีอิทธิพลมาถึงการมองความเป็นมนุษย์ในปัจจุบัน ที่แตกต่างกันระหว่างคนรุ่นใหม่และรุ่นเก่า

'พระยมกวัดไกวคทา' ตำรวจในเมืองเบงกาลูรูไล่ประชาชนที่กำลังขับขี่รถมอร์เตอร์ไซค์

ภายหลังรัฐกำหนดให้ห้ามออกนอกเคหสถาน การป้องการเชื้อโควิด ๑๙ ในอินเดีย

Darpan News Desk IANS, 10 Jul, 2018

คนอเมริกันประท้วงล็อคดาวน์การระบาดของโคโลนาไวรัสที่ ฮันติ้งตันบีช มลรัฐแคลิฟอร์เนีย

ศุกร์ที่ ๑๗ เมษายน ๒๕๖๓ 

Photo: Jeff Gritchen/MediaNews Group/Orange County Register/Getty Images

คนรุ่นใหม่และรัฐไทยมองความเป็นมนุษย์ตามฝรั่งว่ามนุษย์คือ ทรัพยากร [Human resource] ที่เป็นเรื่องทางวัตถุนิยมและเศรษฐกิจ ซึ่งเมื่อคุณค่าในทางเศรษฐกิจหมดไป เมื่อคนเข้าสู่วัยชราทำอะไรไม่ได้ก็หมดไปทั้งคุณค่าและมูลค่า ซึ่งสะท้อนให้เห็นจากการเกิดโรคโควิด ๑๙ ระบาด คนแก่ คนชราไม่มีประโยชน์แก่การที่จะรักษาพยาบาลให้มีชีวิตรอดอย่างคนรุ่นหนุ่มสาวที่เป็นทรัพยากรที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจ

ความโอหังทางวัฒนธรรมตะวันตกต่อจักรวาล ดังกล่าวนี้ เห็นได้ด้วยการคิดว่าไวรัสโควิด ๑๙ คือสัตว์ตัวเล็กที่สุดในจักรวาลที่มองไม่เห็นตัวต้องใช้ตาดูด้วยกล้อง อันเป็นอุปกรณ์ทางวิทยาศาสตร์ และเมื่อมีการพัฒนายารักษาโรคและวัคซีนขึ้นมาให้ทันการก็อาจหยุดยั้งและกำจัดให้หมดไปได้ แต่เผอิญที่ต้องตายกันเป็นเบือแทบทุกทวีปในโลกขณะนี้เพราะตั้งอยู่ในความประมาทจึงไม่ทันการ

ในขณะที่คนตะวันออก เช่นคนไทยและสังคมไทยที่ถูกวัฒนธรรมแบบอเมริกันครอบงำให้เป็นทาสทางสติปัญญา ให้เป็นสังคมประชาธิปไตยแบบอเมริกันอยู่นั้น กลับมีชีวิตรอดจากโควิด ๑๙ ได้ดีกว่าประเทศที่มีอำนาจ เช่น อเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส ในโลกเสรีประชาธิปไตย